δ)  Εὐσχημόνως καί κατά τάξιν.

Μιά ἀκόμη προϋπόθεσις, γιά τήν θεάρεστη ἐπιτέλεσι τῶν λειτουργικῶν μας καθηκόντων, εἶναι ἡ τήρησις τοῦ ἀποστολικοῦ παραγγέλματος: «πάντα εὐσχημόνως καί κατά τάξιν γινέσθω» (Α’ Κορ. 14, 40). Τό «εὐσχημόνως» νομίζω ὅτι ἀναφέρεται στήν συμπεριφορά καί ἐμφάνισι τοῦ λειτουργοῦ, ἀλλά καί τῶν πιστῶν, τό δέ «κατά τάξιν» στήν εὐπρεπῆ καί ἄψογη εἰκόνα τοῦ θυσια­στηρίου καί γενικά τοῦ Ναοῦ καί τῶν τελουμένων ἐν αὐτῷ.

Ἐλᾶτε τώρα σᾶς παρακαλῶ νά μποῦμε σέ ἕνα Ναό ἐν ὥρα λειτουργίας, ὅπου ἱερουργεῖ ἕνας ἱερεύς, ὅπως τόν περιγράψαμε μέχρι τώρα, πιστός καί εὐλαβής. Κατ’ ἀρχήν τί σᾶς κάνει ἐντύπωσι; Ὅτι ὁ Ναός εἶναι σχεδόν γεμᾶτος, ἀπό πολύ νωρίς. Ἔτσι τούς ἔχει συνηθίσει ὁ καλός τους ποιμένας. Ὅλοι παρα­κο­λουθοῦν μέ εὐλάβεια καί προσοχή. Μιά θεία ἡσυχία ἁπλώ­νεται παντοῦ. Ὁ Ναός εἶναι καθαρός καί περιποιημένος. Τίποτε δέν προδίδει ἀδιαφορία καί ἀμέλεια. Ὅλα στή θέσι τους. ὅλα μυρί­ζουν ἀρχοντιά. Ἀλλά ἄς προχωρήσουμε πρός τό Ἱερό, γιά νά δοῦμε τόν λειτουργό ἀπό κοντά, ὡς ἁπλοῖ ἀθέατοι θεαταί. Δεῖτε τόν ἱερέα: Σοβαρός, ἱεροπρεπής καί εὐσχήμων. Τά βλέμματά του προσεκτικά δέν στρέφονται δεξιά καί ἀριστερά χωρίς λόγο, οὔτε πρός τό ἐκκλησίασμα, γιά νά παρατηρῆ τόν καθένα. Εἶναι προσηλωμένος στόν ἐσταυρωμένο, στούς ἁγίους καί στήν Πλατυ­τέρα τῶν οὐρανῶν. Δέν περιφέρεται συνεχῶς μέσα στό ἱερό μέ νευρικότητα. Στέκεται τήν περισσότερη ὥρα μπροστά στήν ἁγία Τράπεζα. Δέν τήν ἐγκαταλείπει γιά «ψύλλου πήδημα». Οἱ κινή­σεις του δέν εἶναι ἀπότομες καί βιαστικές ἀλλά ἀργές, ἐπίσημες, λειτουργικές. Ἔτσι ἀπό τήν πρώτη κιόλας στιγμή, ἔχουμε τήν αἴσθησι ὅτι αὐτός ὁ ἄνθρωπος δέν κάνει μιά κοινή ἐργασία, ἀλλά τελεσιουργεῖ μιά μυσταγωγία! Εὐτυχῶς πού ἐπήγαμε νωρίς. ἔτσι ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά τόν δοῦμε πῶς παίρνει καιρό. Ἥσυχα, εὐλαβικά παίρνει καιρό, λέγοντας ὅλα τά λόγια τῆς ἀκολουθίας. Χωρίς καιρό δέν ἔχει λειτουργήση ποτέ του. Ἄς τόν παρακολουθήσουμε περαιτέρω. Μπαίνει στό ἅγιο Βῆμα. Παίρνει τά ἱερά του ἄμφια, πάντοτε διπλωμένα καί τοποθετημένα στό ντουλάπι, ὄχι ἀπαραιτήτως πολυτελῆ καί ἐξεζητημένα, ἀλλά πάντοτε καθαρά καί εὐπρεπῆ. Τά φορεῖ, προφέροντας τούς ὡραίους στίχους τῶν ψαλμῶν, τούς ὁποίους δυστυχῶς πολλοί τούς παραλείπουν. Ἔτσι, ντυμένος τήν ἱερατική του στολή, αἰσθάνε­ται ὅτι δέν εἶναι ἕνας κοινός ἄνθρωπος, ἀλλά κάτι ἄλλο ἀσυνή­θιστο καί ἐξωκόσμιο, ἀφοῦ κανείς ἀπό τούς ἄλλους ἀνθρώπους δέν ἐμφανίζεται ἔτσι. Τελειώνοντας προσεκτικά τήν προσκομιδή, προχωρεῖ ἤρεμος πρός τήν θεία ἱερουργία. Ἐμᾶς περισσότερο αὐτό μᾶς ἐνδιαφέρει: πῶς λειτουργεῖ. Ἀπό αὐτό κρίνεται. Γιά δεῖτε ὅμως πρῶτα τήν Ἁγία του Τράπεζα. Ἀστρά­φτει ἀπό καθαρότητα καί ὡραιότητα. Ἀλη­θι­νός θρόνος τοῦ Παμβα­σιλέως Χριστοῦ. Σοῦ ἔρχεται νά πῆς: «ὁ Κύριός ἐβασίλευσεν εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο». Ὅ,τι καλύτερο, πολυτιμώτερο καί ἀκριβώ­τερο, τό χρησιμοποιεῖ, ὁ φιλόθεος ἱερέας μας, γιά νά ἐνδύση βασιλοπρπῶς τόν Κύριόν Του. Τό ἴδιο παρατηροῦμε καί σέ ὅλο τό ἅγιο Βῆμα. Λάμπει ἀπό τήν μιά ἄκρη ὡς τήν ἄλλη. Ὑποβάλ­λεσαι ὅταν μπαίνεις μέσα. Κάποιος ἔλεγε: «τό Ἱερό εἶναι ἡ βιτρίνα τοῦ ἱερέως».

Οἱ ἐκφωνήσεις του εἶναι σεμνές καί γλυκές, ὄχι ἄγαρμπες, οὔτε ἐπιδεικτικές καί στεντόριες, σάν τούς τραγουδιστές, μπροστά στά μεγάφωνα. Τίς εὐχές τίς ἀναγινώσκει ὀρθῶς καί εὐκρινῶς. Οὔτε μεγαλοφώνως, οὔτε ἀφώνως, ἀλλά χαμηλοφώνως, ἐλαφρῶς ἀκουόμενες. Αὐτό σημαίνει μυστικῶς. Τίς διαβάζει δέ στήν οἰκεία τους θέσι, μέ τρόπο παρακλητικό, προσπαθώντας νά τίς αἰσθάνεται πρῶτος αὐτός.

Ἐντύπωσι μᾶς κάνει ὅτι τελεῖ ὅλες τίς ἀκολουθίες κατά τό τυπικό καί τήν τάξι τῆς Ἐκκλησίας. Δέν παραλείπει τίποτε. Οὔτε προσθέτει, οὔτε ἀφαιρεῖ. Δέν καινοτομεῖ καί δέν αὐθαιρετεῖ, κατά τό δοκοῦν, «μή μεταίρων ὅρια αἰώνια, ἅ οἱ πατέρες ἡμῶν ἔθεντο» ἐν ἁγίῳ Πνεύματι. Δεῖτε καί τά παιδιά τοῦ ἱεροῦ πῶς στέκονται. Ἔχει ἐμπνεύσει σέ ὅλα τόν σεβασμό καί τήν εὐλά­βεια. Στέκονται σάν ἄλλα ἐξαπτέρυγα δεξιά καί ἀριστερά τοῦ θυσιαστηρίου, παρακολουθώντας καί αὐτά μέ θάμβος τά τελού­μενα. Ἀπό αὐτόν τόν εὐλαβέστατο ἱερέα, πού μπορεῖ νά εἶναι καί ἀγράμματος, πολλά παιδιά ἀγάπησαν τόν Θεό καί μερικά ἔγιναν καί ἱερεῖς, ἐν οἶς καί ὁ ὁμιλῶν.

Παρατηροῦμε καί κάτι ἀκόμη πού μᾶς ἱκανοποιεῖ πολύ. Τά μεγάφωνα τῆς Ἐκκλησίας τά ἔχει ρυθμίσει κατά τέτοιο τρόπο, ὥστε νά γίνονται εὐλογία, βοηθώντας αὐτούς πού δέν ἀκοῦνε καλά, καί ὄχι κατάρα, πού ἀπομακρύνει πολλούς ἀπό τήν λειτουργία, «σμπαραλιάζοντας» τό νευρικό τους σύστημα. Γνωρίζει καλῶς ὅτι τά μεγάφωνα δέν εἶναι ὁ σκοπός τῆς λατρείας, ἀλλά μέσον βοηθητικό. Ὁπότε καί ἄν λείπουν δέν δημιουργοῦν σοβαρό κενό, ἰδίως στούς μικρούς ναούς.