Ο Χριστός είναι ο ένσαρκος Λόγος του Θεού, η εικόνα του Πατρός, η Αρχή και το Τέλος της Δημιουργίας. Είναι ο Σκοπός της Δημιουργίας, η ανακεφαλαίωσή της, η εισαγωγή της δηλαδή κατά χάρη στον τρόπο υπάρξεως του Θεού του ίδιου, στην «ἐν τῃ Τριάδι νοουμένην ἑνότητα», κατά τον λόγο του αγίου Μαξίμου του Ομολογητή.

 Το έργο του Χριστού είναι η ενοποίηση όλου του κτιστού εντός Του, ως Σώμα Του, δηλαδή ως Εκκλησία, σύναξη υπό του Πατρός, ἐν τῷ Υἱῷ, όλης της Δημιουργίας. Το έργο αυτό ο Χριστός το ενεργεί δια του Αγίου Πνεύματος. Το Πνεύμα στις Επιστολές αποκαλείται «Πνεῦμα Θεοῦ»,(Α΄ Κορ. 2, 11-14), «Πνεῦμα Χριστοῦ», (Ρωμ. 8,5), (Β΄ Κορ. 3, 17), ή «Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ», (Γαλ. 4, 6). Ο «ὁ ἔσχατος ᾿Αδάμ»,είναι «Πνεῦμα ζωοποιοῦν», (Α΄ Κορ. 15-45), με την έννοια πώς το Πνεύμα είναι εντελει «νοῦς Χριστοῦ», (Α΄ Κορ. 2, 16) ερευνών «τά πάντα, καί τά βάθη τοῦ Θεοῦ» (Α΄ Κορ. 2, 10). Μ’ αυτήν την έννοια «ὁ Κύριος τό Πνεῦμα ἐστιν ·οὗ δέ τό Πνεῦμα

  Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία. ῾Ημεῖς δέ πάντες ἀνακε-

  καλυμμένῳ προσώπῳ τήν δόξαν Κυρίου κατοπτριζόμενοι

  τήν αὐτήν εἰκόνα μεταμορφούμεθα ἀπό δόξης εἰς

  δόξαν, καθάπερ ἀπό Κυρίου Πνεύματος» (Β΄ Κορ. 3, 17-18)

 Το Άγιο Πνεύμα χριστοποιεί, δηλαδή μεταμορφώνει, αφθαρτοποιεί , δοξάζει, θεώνει, την κτίση. Με το νόημα και τη σημασία αυτή λέγεται «Πνεῦμα Χριστοῦ» καθώς δίδεται από Αυτόν (εκπορευόμενο αιωνίως από τον Πατέρα) στους πιστεύοντες σ’ Αυτόν, προκειμένου να τους καταστήσει Σώμα Του, μέλη της Εκκλησίας Του. Κατανοεί βεβαίως κανείς, όπως θ’ αναπτυχθεί ιδιαιτέρως άλλωστε στο τελευταίο κεφάλαιο της όλης περί Θεού θεματικής ενότητας πως η συγκεκριμένη αυτή δόσις του Πνεύματος είναι απολύτως συνδεδεμένη με τά Μυστήρια και μάλιστα τα λεγόμενα (υπό του αγίου Νικολάου Καβάσιλα) Μυστήρια ενσωματώσεως (Βάπτισμα, Χρίσμα, Θ. Ευχαριστία).

 Υπ’ αυτήν την έννοια το Πνεύμα συστήνει, ως Σώμα Χριστού, την Εκκλησία, ως κοινωνία ακριβώς του Αγίου Πνεύματος. Με κορύφωση βεβαίως την Ευχαριστιακή Σύναξη η κοινωνία αυτή είναι κοινωνία Σώματος και Αίματος Χριστού ούτως ώστε «εἷς ἄρτος, ἕν σῶμα οἱ πολλοί ἐσμεν· οἱ γάρ ἐκ τοῦ ἑνός ἄρτου μετέχομεν» (Α΄ Κορ. 10, 17). Ακριβώς γιαυτό τά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος έχουν χαρακτήρα κοινωνικό «καί γάρ ἐν ἑνί Πνεύματι ἡμεῖς πάντες εἰς ἕν σῶμα ἐβαπτίσθημεν», (Α΄ Κορ. 12, 13) Είμαστε λοιπόν μέλη ενός και του αυτού σώματος απολύτως οντολογικώς συνδεδεμένοι μεταξύ μας (ό.π. 14-27). Κάθε μέλος του Σώματος του Χριστού έχει και κάποιο χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, προς οικοδομήν του Σώματος: ο Θεός έθεσε στην Εκκλησία αποστόλους, προφήτες, διδασκάλους, δυνάμεις, χαρίσματα ιαμάτων, αντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσών (ό.π. 28). Υπάρχουν πολλά χαρίσματα το μέγιστο δε πάντων, που θεμελιώνει και αυξάνει και νοηματοδοτεί όλα τα υπόλοιπα είναι αυτό της αγάπης. Η εν αγίω Πνεύματι αγάπη είναι εσχατολογικό μυστήριο και δώρο μέγα του Χριστού στον κόσμο είναι η δική Του αγάπη μετεχόμενη από τους πιστούς και αποκαλύπτει την έσχατη αλήθεια «ἵνα ὦσιν ἕν» την εσχατολογική πανενότητα ακριβώς ολόκληρης της Δημιουργίας εν Πνεύματι στον Υιό, ως πλήρη υιοθεσία των όντων υπό του Πατρός

Σύνοψη Ενότητας

 Αναζήτηση στην Παλαιά Διαθήκη των καταγωγικών Τριαδολογικών εννοιών: ΄Αγγελος Κυρίου, Λόγος και Πνεύμα Θεού, Σοφία του Θεού καθώς και της πραγματικότητας του υπερβατικού και του μετεχομένου Θεού σ’ αυτήν. Σύνδεση των εννοιών με τον παλαιοδιαθηκικό προφητισμό και μεσσιανισμό. Αναζήτηση των Θείων Τριαδικών Υποστάσεων στην Καινή Διαθήκη και συσχέτισή τους με την θεολογία των Αποστόλων και την πραγματικότητα της Εκκλησίας.